طراحی تجربه کاربری یا UX چیست؟
تجربه کاربری (UX) از مهم ترین مفاهیمی است که این روزها در حوزه دیجیتال به گوش میخورد.
ازآنجا که اینترنت تبدیل به بستری برای کسب و کارهای آنلاین شده، توجه به نکات بصری و ایجاد احساس خوب در مخاطب از اهداف هر کسب و کار آنلاینی است. در این مقاله قصد داریم تا به سوالات شما در خصوص اینکه تجربه کاربری چیست و چه مزیتی برای کسب و کارها دارد پاسخ دهیم. پس اگر دغدغه این روزهای شما پاسخ به این پرسش است، با ما همراه باشید.
UX یا تجربه کاربری چیست؟
تصور کنید در یک فروشگاه بزرگ محصولات خوراکی قصد خرید یک آب پرتغال ساده را دارید. در قفسه مربوط، شما یک محصول از دو برند متفاوت را میبیند. یکی از این آب پرتقال ها در بطری شیشه ای است که تماشای محتویات آن و خنکی درون شیشه شما را وادار می کند تا مکث بیشتری کنید و دیگری تنها با یک پاکت ساده سفید که عکس درخت پرتغال روی جلدش است پوشیده شده.
اگر گرمای تابستان محرک اصلی شما برای خرید این محصول باشد، در این صورت به خرید آب میوه شماره یک راغب تر هستید. در حقیقت تجربه رابط کاربری همین احساس خوشایند و ناخوشایند نسبت به محصولات فیزیکی، آنلاین و حتی وب سایت های گوناگون است. هنگامی که شما از یک محصول استفاده می کنید چندین احساس متفاوت برایتان ایجاد میشود.
برای مثال خرید و کار کردن با یک محصول شاید برای شما آسان و برای شخص دیگری سخت باشد یا از کار با یک اپلیکیشن لذت ببرید و نسبت به اپلیکیشن مشابه آن چنین احساسی نداشته باشید.
تمام این موارد که شامل تجربه کاربران از برخورد با یک محصول یا سایت است، تجربه کاربری را شکل میدهد.
تعریف علمی تجربه کاربری (UX)
تعریفی که توسط سازمان بین المللی استاندارد ارائه شده این است که، تجربه رابط کاربری پاسخ و برداشت های شخصی سازی شده کاربر از استفاده از یک محصول، خدمات یا سیستم است.
به بیان دیگر، تجربه رابط کاربری تمام احساسات شما در مواجه و تعامل با یک محصول است. طبق این تعریف، هر احساس مثبت و منفی که از یک سایت یا محصول فیزیکی دارید در این مقوله جای دارد.
عناصر تشکیل دهندهUX
یکی از مدل هایی که عناصر گوناگون تشکیل دهنده UX یک محصول را نمایش می دهد، مدل شانه عسلی UX می باشد که در اصطلاح به آن UX Honeycomb می گویند. این مدل توسط پیتر مورویل ارائه شد که براساس آن یک محصول دارای تجربه کاربری خوب 7 ویژگی اساسی دارد که برای ایجاد تجربه کاربری باید این موارد را در طراحی تان بگنجانید. این 7 ویژگی شامل:
قابل استفاده بودن
یکی از پایه ای ترین نیازهای یک UX خوب این است که، کاربر به راحتی قادر به دستیابی به اموری باشد که برای آن برنامه ریزی کرده است. اگر کاربر در هنگام استفاده از محصول دچار مشکل شود و نتواند به راحتی از آن استفاده کند در این صورت، محصول غیرقابل استفاده خواهد بود.
قابل کشف یا Findable
یکی ازنکاتی که باید بدان توجه کرد، قابلیت دسترسی راحت کاربر به مطالب و محصولات است. اگر کاربر در صفحه بیش از حد به دنبال چیزی بگردد، از کشف آن عاجز شده و احساس نامطلوبی در آن شکل میگیرد، به گونه که ممکن است در انتخاب های بعدی از گزینش خدمات یا محصولات شما صرف نظر کند.
از جمله مواردی که به این عنصر کمک میکند، اجتناب از قابلیت های اضافی است که سهولت دسترسی به فرایند اصلی موجود در محصول را کاهش میدهد.
مفید یا Useful
کارآمدی یک محصول از جمله عناصری است که باید به آن توجه کرد. تصور کنید محصول یا وب سایتی با طراحی زیبا و دسترسی آسان را ایجاد میکنید، اما محصولات و خدمات شما به دنبال رفع نیاز کاربر نباشد، در این صورت مخاطب از صفحه ای که برای آن فایده ای ندارد خارج میشود.
مطلوب یا Desirable
توجه به این نکته که طراحی محصول به گونه ای باشد که برای مخاطب لذت بخش و قابل درک باشد و از تماشای آن کسل نشود ضروری است.
ارزشمند یا Valuable
همیشه قبل از طراحی محصول این سوال را از خودتان بپرسید که با خلق و طراحی این محصول چه ارزش پیشنهادی برای کاربر دارید تا از آن به صورت طولانی مدت استفاده کند و آیا این محصول قدرت صرفه جویی در زمان و هزینه مصرف کننده را دارد؟
طراحی محصول کارآمد که قابل رقابت با خدمات و کالاهای مشابه نباشد از این جهت بسیار مهم است.
قابل اعتماد یا Credible
اعتبار و قابل اعتماد بودن محرک اصلی و اولیه برای خرید و انتخاب یک محصول توسط کاربر است.
در دسترس یا Accessible
طراحی محصول باید به گونه ای باشد که مخاطبین و کاربران مختلف با نیارهای خاص گوناگون، در آن گنجانده شوند یا به عبارتی دسترس پذیری آن برای قشر وسیعی امکان پذیر باشد.
نکته مهم در تکمیل صحبت های ارائه شده این است که تمام موارد فوق باید در کنار هم به کار گرفته شود تا بتواند تاثیر موثر و تجربه خوبی را برای کاربر ایجاد کند.
طراح UX یا UX Designer و وظایف آن
تمام وظیف طراحان رابط کاربری حول محور دو مفهوم ویژه میچرخد: محصول مورد طراحی و کاربر.
وظایف طراحان شامل:
جمع آوری اطلاعات
گام نخست و مهم برای ایجاد یک محصول، آگاهی دقیق از نیاز و عادات جامعه هدف است.
هرچه اطلاعات دقبق تر باشد، طراحی محصول حرفه ای تر و کارآمد تر خواهد بود.
طراحان رابط کاربری با کمک ابزاری مانند: مشاهدات میدانی، پرسش نامه و شناخت و مطالعه رقبا به جمع اوری اطلاعات مبادرت می ورزند.
تحلیل داده ها
یکی دیگر از وظایف UX Designer جمع آوری اطلاعات خام و تحلیل آن هاست.
به این طریق، طراحی محصولی حرفه ای با سهولت بیشتر ممکن میشود.
معماری اطلاعات
طراحان تجربه کاربری اطلاعات مختلف را سازماندهی و معماری میکنند.
طراحی وایرفریم ها و پروتوتایپ ها
وایر فریم، طرح های اولیه و ساده ای از محصول هستند که در مراحل اولیه یک محصول تهیه میگردد. به بیانی دیگر، نقش اساس و پایه را برای مراحل بعدی طراحی دارند.
پروتوتایپ ها نیز نمونه ای اولیه از محصول است که برای تست تهیه میشود.
مهارت هایی که باید یک طراح UX داشته باشد چیست؟
برخورداری از توانایی ارتباط و تعامل با افراد مختلف
توانایی تحلیل داده و اطلاعات
طراحی وایرفریم ها و پروتوتایپ ها
شناخت و آشنایی اصول طراحی بصری محصول
توانایی همدلی با کاربران و مخاطبین جهت تولید محصولات حرفه ای
انجام تست ها و تحلیل نتایج آن
ارائه و مذاکره قوی برای ارتباط با کارفرما
انعطاف لازم جهت کار تیمی
آینده تجربه کاربری چگونه است؟
با رونق کسب و کارهای انلاین تجربه رابط کاربری تبدیل به یک امتیاز مثبت برای جلو افتادن از سایر رقبا شده، به همین جهت آشنایی با حوزه طراحی UX و کسب مهارت و تخصص در این حوزه یک مسیر منطقی برای پیشرفت است.
